میترا شجاعی/دویچه وِلِه/ ۶ آذر۱۳۹۶
در این مکان و در این زمان، کولاژی با محوریت زن طبقه متوسط
در بیست و چهارمین جشنواره تئاتر ایرانی در شهر کلن آلمان، نمایش “در این مکان و در این زمان” کاری از نیلوفر بیضایی به روی صحنه رفت. او میگوید با این نمایش میخواسته به نوعی از مهشید امیرشاهی تقدیر کند.
“در این مکان و در این زمان” کولاژی از داستانهای مهشید امیرشاهی است که توسط نیلوفر بیضایی بازنویسی شده و با کارگردانی او و بازی ژاله شعاری، مرتضی مجتهدی و هرمین عشقی در جشنواره تئاتر ایرانی شهر کلن آلمان به روی صحنه رفت.
محور مشترک این چهار قصه، زنی از طبقه متوسط شهری است که درگیر تناقضات و جدال میان سنت و مدرنیته است.
نیلوفر بیضایی به دویچهوله میگوید او با در کنار هم گذاشتن این چهار داستان در حقیقت میخواسته خطوطی را ترسیم کند که مانند یک رشته به انقلاب اسلامی منتهی شدند.
او میگوید: «در تمام این داستانها یک چیز مشترک است: یک زن در یک خانواده مدرن شهری که از نوجوانی با تناقضات میان سنت و مدرنیته بزرگ میشود و ساختاری که من به آن ساختار پدرسالاری میگویم برایش تعیین میکند که چگونه زندگی کند و این به ترس و محدودیت انتخاب در بزرگسالی میرسد و در نهایت به انقلاب اسلامی منجر میشود.»
در یکی از قصههای این نمایش که مانند سایر قصهها در یک خانواده طبقه متوسط شهری روی میدهد، جدالی بر سر تعیین نام یک نوزاد تازه متولدشده در جریان است. انتخاب نام از شاهنامه شروع میشود، به نامهای غیر ایرانی و اروپایی میرسد و در نهایت با انتخاب نامی از قرآن پایان میپذیرد.
نیلوفر بیضایی میگوید این در حقیقت همان تناقض موجود در خانوادههای ایرانی حتی در میان طبقه مدرن شهری است.
بخش پایانی این نمایش برساخته رمان “در حضر” مهشید امیرشاهی است که وقایع انقلاب ایران را از دید یک زن بیان میکند؛ زنی که به گفته بیضایی “دچار هیجانات اول انقلاب نشد”.
بیضایی میگوید: «این داستانها میتواند به شکلی خطوط زندگی خود مهشید امیرشاهی باشد و من در حقیت در این کار دارم به شکلی از زنی تقدیر میکنم که هم به عنوان نویسنده و هم به عنوان یک شخصیت اجتماعی قدرش خیلی کم دانسته شده است.»
به نظر نیلوفر بیضایی آن چیزی که از آن با نام “جنبش زنان” نام برده میشود نتیجه حضور کسانی مثل مهشید امیرشاهی است.